Το δέρμα αποτελεί το μεγαλύτερο όργανο του ανθρώπινου σώματος το οποίο καλύπτει και προστατεύει ζωτικά όργανα, παρουσιάζοντας ορισμένες φυσικές ιδιότητες και φυσιολογικές λειτουργίες. Αποτελείται από την επιδερμίδα, το χόριο και το υπόδερμα. Τα “εξαρτήματα” του δέρματος είναι οι αδένες (σμηγματογόνοι και ιδρωτοποιοί), οι τρίχες και τα νύχια. Οι σμηγματογόνοι και ιδρωτοποιοί αδένες παράγουν το σμήγμα και τον ιδρώτα, μέσω ενός καναλιού, το οποίο όταν αποφραχθεί δημιουργούνται οι σμηγματογόνες κύστεις και η ιδραδενίτιδα, αντίστοιχα.
Η διάγνωση των παθήσεων του δέρματος και του υποδόριου είναι πρώιμη αφού παρουσιάζονται στην επιφάνεια του σώματος. Η αντιμετώπιση ορισμένων εξ αυτών βασίζεται στην εκτομή ή αφαίρεση και την επανόρθωση. Η εκτομή ακολουθείται πάντα από την ιστολογική εξέταση, άρα είναι ελεγχόμενη και αυτό αποτελεί μεγάλο πλεονέκτημα της χειρουργικής συγκριτικά με τις άλλες μεθόδους θεραπείας.
Καλοήθεις Παθήσεις Δέρματος - Υποδόριου
Ακροχορδώνες(κρεατοελιές)
Οι ακροχορδώνες (κοινώς κρεατοελιές) είναι μικροί, μαλακοί, συνηθισμένοι, καλοήθεις όγκοι του δέρματος, οι οποίοι συνήθως έχουν μίσχο ο οποίος τους κάνει να »κρέμονται». Το χρώμα τους μπορεί να είναι το χρώμα του δέρματος, αλλά μπορεί να είναι και λίγο πιο σκούρο. Το μέγεθος τους είναι από 2 χιλιοστά μέχρι και 4-5 εκατοστά, μπορεί να εμφανιστούν και κατά ομάδες, συνήθως εμφανίζονται στην περιοχή του λαιμού, στις μασχάλες αλλά μπορεί να εμφανιστούν και σε κάθε πτυχή του δέρματος, συμπεριλαμβανομένης και της βουβωνικής χώρας.
Υπάρχει ένα σύνδρομο το οποίο ονομάζεται Birt-Hogg-Dube στο οποίο ταυτόχρονα με άλλες δερματικές βλάβες συνυπάρχουν και ακροχορδώνες. Αυτό αποτελεί μία σπάνια δερματοπάθεια, αλλά οι ασθενείς στους οποίους αυτό εμφανίζεται έχουν αυξημένα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου των νεφρών και του παχέος εντέρου.
Οι ακροχορδώνες φαίνεται ότι εμφανίζονται στο 46% του γενικού πληθυσμού και σε ίσα ποσοστά μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Παλαιότερες θεωρίες υποστήριζαν ότι οι ακροχορδώνες εμφανίζονται σε περιοχές όπου υπάρχει μειωμένη ποσότητα ελαστίνης, σήμερα όμως αυτό δεν φαίνεται να ισχύει και πιστεύεται ότι έχει σχέση με την παχυσαρκία, δυσλιπιδαιμία, υπέρταση, αντοχή στην ινσουλίνη γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί η εμφάνιση τους να χρησιμεύσει ως δείκτης αυξημένου κινδύνου αθηροσκλήρωσης και καρδιαγγειακής νόσου.
Υπάρχουν διάφορα σκευάσματα, για την θεραπεία τους, με τα οποία πρέπει να γίνεται συχνή επάλειψη των ακροχορδώνων, με σκοπό την εξαφάνιση των δερματικών αυτών βλαβών. Η διαδικασία αυτή είναι χρονοβόρα, ταλαιπωρεί τον ασθενή και είναι αρκετές οι περιπτώσεις οι οποίες δεν ωφελούνται από αυτή τη θεραπεία, παρ’ όλα αυτά όμως είναι μία θεραπεία μη επεμβατική.
ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΔΕΡΜΑΤΟΣ-ΥΠΟΔΟΡΙΟΥ
Κατακλίσεις
Όταν ασκείται συνεχώς πίεση πάνω από 2 ώρες στο δέρμα, ειδικά σε άτομα με προβλήματα θρέψης, παρουσιάζεται ισχαιμία και νέκρωση. Όταν επέλθει η νέκρωση τότε χρειάζεται χειρουργικός καθαρισμός της κατάκλισης, αφαίρεση δηλαδή όλων των νεκρωμένων ιστών. Το τραύμα θα κλείσει με τακτικές αλλαγές και με τη χρήση ειδικών επιθεμάτων όταν είναι απαραίτητο. Ο χειρουργός Σταύρος Τσιριγωτάκης τονίζει για τις κατακλίσεις, ότι <<για να κλείσει μία κατάκλιση πρέπει πρώτα να είναι καθαρή (χωρίς νεκρωμένους ιστούς), ο ασθενής να κινητοποιείται συχνά, ώστε να μην ασκείται συνέχεια πίεση στα συγκεκριμένα σημεία, να σιτίζεται σωστά και σε δεύτερη μοίρα έρχονται τα πάσης φύσης επιθέματα και οι σωστές και τακτικές αλλαγές τραύματος>>. Επομένως αν δείτε ότι μία κατάκλιση δεν έχει υγιείς ιστούς επικοινωνήστε γρήγορα με το γιατρό σας.
Ιδραδενίτιδα
Πρόκειται για μια χρόνια, επώδυνη, τοπική, μικροβιακή φλεγμονή των ιδρωτοποιών αδένων. Συνήθως παρατηρείται στη γεννητο-περινεϊκή χώρα και στις μασχάλες. Αντιμετωπίζεται στην αρχή με καλή τοπική υγιεινή και επί εμμονής με χειρουργική θεραπεία, η οποία ποικίλει από απλή σχάση έως εκτεταμένη αφαίρεση αποστημάτων, συριγγίων και υπερκείμενου δέρματος.
Κύστεις
Οι κύστεις μπορεί να είναι α) επιδερμοειδείς, β) σμηγματογόνες, γ) δερμοειδείς. Η αντιμετώπισή τους είναι χειρουργική, και γίνεται σχεδόν πάντα υπό τοπική αναισθησία. Για να μην ξαναεμφανιστεί πρέπει να αφαιρεθεί ολόκληρη, μαζί με το τοίχωμά της. Όταν όμως υπάρχει φλεγμονή και έχει διογκωθεί αρκετά αυτό είναι λίγο δύσκολο, γι’ αυτό το λόγο καλό είναι να αφαιρείται «εν ψυχρώ», δηλαδή όταν δεν υπάρχει φλεγμονή, οπότε και η υποτροπή είναι μηδενική. Ο χειρουργός Σταύρος Τσιριγωτάκης, διενεργεί αυτή τη μικροεπέμβαση με ελάχιστη τομή, που πάντα είναι κατά πολύ μικρότερη της διαμέτρου της βλάβης και η ουλή της τομής μετά από λίγο καιρό δύσκολα διακρίνεται, ο χρόνος αυτής της μικροεπέμβασης για τον κο Τσιριγωτάκη είναι ελάχιστα λεπτά της ώρας και ο ασθενής μπορεί να φύγει αμέσως μετά την επέμβαση.
Μυρμηγκιές
Είναι μονήρεις ή συρρέουσες βλάβες ιογενούς αιτιολογίας. Η αντιμετώπισή τους συνήθως γίνεται από δερματολόγο. Η χειρουργική αφαίρεση τους είναι η έσχατη λύση. Αυτή γίνεται εντελώς ανώδυνα από τον χειρουργό Σταύρο Τσιριγωτάκη, με ειδικό εξοπλισμό RF (ραδιοσυχνότητες).
Υπερκερατώσεις
Μπορεί να είναι γεροντικές, σμηγματορροϊκές ή ακτινικές. Συνήθως αντιμετωπίζονται με συντηρητικές μεθόδους, όπως το ψυχρό άζωτο ή η διαθερμοπληξία.
Ρινόφυμα
Πρόκειται για δυσμορφία της μύτης που οφείλεται σε αύξηση τόσο του μεγέθους όσο και του αριθμού των σμηγματογόνων αδένων του δέρματος, συνήθως σε άτομα τρίτης ηλικίας.
Χηλοειδή
Είναι μια δύσμορφη ουλή (η οποία αυξάνει σε όγκο από την επιφάνεια του δέρματος), καλά περιγεγραμμένη και υπόσκληρη. Η αντιμετώπισή της είναι δύσκολη, υπό την έννοια της υποτροπής.
Αγγειοδυσπλασίες
Ο όρος περιλαμβάνει όλους τους όγκους αγγειακής προέλευσης, οι οποίοι αφορούν μόνο το δέρμα ή επεκτείνονται και στα εν τω βάθει μαλακά όρια. Διακρίνονται σε τριχοειδή αιμαγγειώματα και τα σηραγγώδη αιμαγγειώματα.
Λιπώματα
Το λίπωμα αποτελεί συχνότατο καλοήθη όγκο του λιπώδους συνδετικού ιστού με κάψα ή διάχυτο μονό ή πολυλοβιακό. Συνήθως εμφανίζεται στην πίσω επιφάνεια του κορμού, αλλά μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε σημείο του σώματος. Η θεραπεία του είναι αποκλειστικά χειρουργική, υπό τοπική, σχεδόν πάντα, αναισθησία. Ο χειρουργός Σταύρος Τσιριγωτάκης εκτελεί αυτή τη μικροεπέμβαση με τομή παντοτε κατά πολύ μικρότερη της διαμέτρου του λιπώματος και η ουλή της τομής μετά από λίγο χρονικό διάστημα δύσκολα διακρίνεται. Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν επέλθει φλεγμονή τότε ο ασθενής, πρέπει να πάρει αντιβίωση για να υποχωρήσει η φλεγμονή και σε δεύτερο χρόνο να προχωρήσει στην αφαίρεση του λιπώματος ή αν δημιουργηθεί απόστημα πρέπει αυτό να διανοιχθεί, να υποχωρήσουν τα σημεία της φλεγμονής και σε δεύτερο χρόνο να γίνει η αφαίρεση του λιπώματος. Επομένως γίνεται εύκολα κατανοητό το γεγονός ότι αν κάποιος παρατηρήσει την εμφάνιση ενός λιπώματος, να προγραμματίσει την αφαίρεση του, για να μην υποστεί την διπλή ταλαιπωρία.
Παρακάτω είναι μερικές φωτογραφίες ασθενών μας, η τομή που κάνουμε πάντα είναι ελάχιστη, αλλά και η εκτομή είναι πλήρης, προς αποφυγή υποτροπής.
Πρόκειται για μια ασθενής μας 40 χρόνων, με ένα μεγάλο λίπωμα διαμέτρου περίπου 16cm, σε δύσκολη περιοχή, φαίνεται η τομή μας που είναι μικρότερη από 6cm.
Νευρογενείς όγκοι
νευροϊνωματωση
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν το σβάνωμα και το νευροΐνωμα.
Σπίλοι (ελιές)
Αποτελούν κηλίδες ή επάρματα του δέρματος, δηλαδή βλάβες που αφορούν ένα ή περισσότερα στοιχεία του δέρματος. Αποτελούν την εκδήλωση καλοήθους πολλαπλασιασμού των κυττάρων και βρίσκονται φυσιολογικά στο δέρμα. Επειδή, περίπου το 75% των ασθενών με μελάνωμα αναφέρουν ότι στο συγκεκριμένο σημείο υπάρχει κατ’ αρχάς σπίλος, ο χειρουργός θα πρέπει να γνωρίζει τα βασικά σημεία που εγείρουν την υποψία για κακοήθη εξαλλαγή.
Το A, B, C, D,Ε του μελανώματος
Για τη διάγνωση χρησιμοποιούνται τα 4 πρώτα γράμματα του λατινικού αλφαβήτου:
- Asymmetry= ασυμμετρία
- Border irregularity = όρια βλάβης
- Colour = χρώμα (δυσχρωμία)
- Diameter = διάμετρος
- Evolution=εξέλιξη,επιμορφωση
Τελευταίως έχει προστεθεί και το γράμμα E = επιμόρφωση. Η αλλαγή κάποιου από τα παραπάνω πρέπει να θορυβήσει τον ασθενή ο οποίος πρέπει να αναζητήσει αμέσως ιατρική συμβουλή. Πολλές φορές η διαφορετική διάγνωση από το κακοήθες μελάνωμα είναι δύσκολη, γι’ αυτό το λόγο, πάντα επί αμφιβολιών, είναι απαραίτητη η χειρουργική αφαίρεση και η ιστολογική εξέταση.
Η θεραπεία εκλογής είναι η χειρουργική επέμβαση.
ΚΑΚΟΗΘΕΙΣ ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
Οι κακοήθεις παθήσεις του δέρματος
1.Επιδερμοειδείς καρκίνοι
- Βασικοκυτταρικοί
- Ακανθοκυτταρικοί
- Μικτοί
- Καρκίνοι των ιδρωτοποιών αδένων
Η εξέλιξή τους είναι βραδεία. Τα βασικοκυτταρικά δεν μεθίστανται ή μεθίστανται πολύ σπάνια, τα ακανθοκυτταρικά μεθίστανται σε ποσοστό 5-10%. Οι κακοηθέστεροι όλων είναι ο καρκίνος των ιδρωτοποιών αδένων αφού μεθίσταται σε ποσοστό 50%, λεμφογενώς. Οι μέθοδοι θεραπείας όλων αυτών είναι η χειρουργική και η ακτινοθεραπεία.
- Σαρκώματα
Οι τύποι των σαρκωμάτων είναι:
- Δερματοινωσάρκωμα (χαμηλής κακοήθειας)
- Ινωσάρκωμα
- Αγγειοσάρκωμα (υψηλής κακοήθειας)
- Κακοήθες μελάνωμα
“Το προλαμβάνεις μείζον εστί του θεραπεύειν” υποστήριζε ο Ιπποκράτης.
Το μελάνωμα είναι ο πιο φονικός καρκίνος του δέρματος, με τον αριθμό των νέων περιστατικών να έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια.
Προέρχεται από τα κύτταρα που παράγουν μελανίνη, τα μελανοκύτταρα, και σε ποσοστό 30% αναπτύσσεται σε προϋπάρχοντα σπίλο ενώ στο υπόλοιπο ποσοστό αναπτύσσεται σε φαινομενικά υγιές δέρμα. Στους άνδρες εμφανίζεται συχνότερα στον κορμό και στα κάτω άκρα, ενώ στις γυναίκες στον κορμό.
Όταν αντιμετωπισθεί στα αρχικά στάδια, τα ποσοστά επιτυχίας της θεραπείας αγγίζουν το 85%, ενώ αν το μελάνωμα έχει επεκταθεί μέσα στο δέρμα ή εξαπλωθεί στους λεμφαδένες η πενταετής επιβίωση είναι 30%.
Αιτίες
Η υπεριώδης ακτινοβολία είναι η κύρια αιτία. Περαιτέρω άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι:
- Το σολάριουμ, το οποίο θεωρείται υπεύθυνο για το 5% των καρκίνων του δέρματος.
- Ο τύπος του δέρματος.
- Το ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων.
Το μεγαλύτερα ποσοστά μελανώματος έχει η Αυστραλία.
Τύποι μελανώματος
- Επιφανειακά εξαπλωμένο (surface spreading melanoma)
- Οζώδες μελάνωμα (nodular melanoma)
- Μελάνωμα φακίδων των άκρων (acral lentiginous melanoma)
- Κακόηθες μελάνωμα εφηλίδος (lentigo maligna melanoma)
- Αταξινόμητα μελανώματα
Ο χειρουργός Σταύρος Τσιριγωτάκης για την αφαίρεση αυτών των δερματικών βλαβών, χρησιμοποιεί RF (ραδιοσυχνότητες) ή laser, τα οποία είναι εντελώς ανώδυνα για τον ασθενή, δεν χρειάζεται ούτε ενέσιμη αναισθησία, απλά με τη εφαρμογή ειδικής αναισθητικής κρέμας επιτυγχάνεται τοπική αναισθησία και στη συνέχεια προχωρεί στην ριζική αφαίρεση τους, χωρίς να χρειάζεται να χρησιμοποιήσει ράμματα και χωρίς να παραμένει το παραμικρό σημάδι στην περιοχή της βλάβης. Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί εδώ, το γεγονός ότι με αυτό το τρόπο, για τις βλάβες που βρίσκονται στην περιοχή των έξω γεννητικών οργάνων, υπάρχει η δυνατότητα να αποσταλούν για ιστολογική εξέταση προς αποκλεισμό της πιθανότητας οι βλάβες αυτές να είναι κονδυλώματα, κάτι το οποίο πρέπει να γίνεται πάντοτε, ενώ η αφαίρεση τους με τον καυτηριασμό που γίνεται ενίοτε, η ιστολογική εξέταση είναι αδύνατον να πραγματοποιηθεί. Σαν διαδικασία, υποστηρίζει ο κος Τσιριγωτάκης, είναι απλή, διαρκεί ελάχιστο χρόνο, είναι εντελώς ανώδυνη για τον ασθενή και είναι σημαντικό το γεγονός ότι ο ασθενής λύνει πλήρως το πρόβλημα του σε μία και μόνο συνεδρία.